قطعا در اطرافیان خود افرادی را که از درد مفاصل رنج میبرند دیدهاید. درد مفاصل علل متعددی میتواند داشته باشد که شایعترین آنها آرتروز مفاصل، روماتیسم مفصلی و التهاب اطراف موضعی است. این بیماران دچار دردهای طولانی مدت در مفاصل هستند که ممکن است فعالیتهای روزانه آنها را نیز مختل کرده باشد.
آرتروز چیست؟
آرتروز به معنی التهاب مفاصل است. التهاب یکی از واکنشهای طبیعی بدن نسبت به بیماریها و یا آسیبها است و شامل ورم، درد، خشکی و گرفتگی میشود. التهابهایی که برای مدت طولانی باقی میمانند و یا به صورت مکرر عود میکنند (از جمله در آرتروز) میتوانند منجر به آسیب دیدن بافتهای بدن شوند.
مفصل جایی است که دو یا چند استخوان به هم وصل میشوند، مانند زانو و یا لگن. بخشی از استخوان که در مفصل با استخوان دیگر درگیر میشود با مادهای اسفنجی به نام غضروف پوشیده شده است که باعث میشود استخوان به راحتی و بدون درد حرکت کند. در مفاصل مایعی لغزنده به نام مایع سینوویال ترشح میشود که این ماده مفصل را تغذیه کرده و اصطکاک آن را کم میکند. استخوانها با بافتهای طناب مانند بسیار قوی به نام رباط به هم متصل میشوند. رباطها به ثبات استخوانها کمک میکنند. عضلات و تاندونها نیز از مفاصل پشتیبانی کرده و باعث میشوند شما بتوانید حرکت کنید. شایعترین مفاصلی که دچار آرتروز میشوند به ترتیب به شرح ذیل میباشد:
1. زانو
2. لگن
3. ستون فقرات
4. انگشتان دست
این عارضه در مچ پا، دست و آرنج کمتر ایجاد میشود.
در آرتروز، یک یا چند منطقه از یک مفصل ملتهب شده که باعث بروز درد، سفتی و گاهأ اختلالات حرکتی میشود. برخی از انواع آرتروزها بر سایر بخشهای بدن از جمله پوست و ارگانهای داخلی تاثیر میگذارند.
آیا راهکاری جهت کنترل و درمان آرتروز وجود دارد؟
استئوارتریت یا آرتروز مفصل از جمله بیماری شایع مفاصل بزرگ بدن به شمار میآید که باعث اختلال فعالیتی در افراد میگردد. مفاصل زانو انگشت شست دست و شانه بیشترین ابتلا به آرتروز مفصل یا ساییدگی مفصل را دارند.
درد مفصل تورم صداهای مفصلی و در نهایت تغییر شکل مفصل از جمله علائمی هستند که بیماران از این شکل بیان میکنند. گاهی اوقات این بیماری باعث تجمع مایع در مفصل شده که خود باعث افزایش میزان درد و تورم در مفصل خواهد شد.
صدمات شغلی یا ورزشی به مفاصل به خصوص مفصل زانو مانند پارگی رباطها میتواند باعث آرتروز زودرس در این افراد گردد و درمان به موقع آن از پیشرفت بیماری جلوگیری خواهد کرد.
برخی شرایط و عوامل باعث میشود بیماران بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار گیرند که از جمله این علل:
1. سن: خطر ابتلا به آرتروز (ورم مفاصل) با افزایش سن، افزایش مییابد.
2. جنسیت: به طور کلی آرتروز در زنان شایعتر از مردان است.
3. چاقی: اضافه وزن باعث ایجاد فشار بیشتر به مفاصلی که وزن بدن را تحمل میکنند شده و خطر ابتلا به آرتروز را بالا میبرد.
4. ژنتیک: دیده شده افرادی که در خانواده خود فردی مبتلا به آرتروز دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
5. عفونت: بسیاری از عوامل میکروبی مانند باکتریها و ویروسها ممکن است باعث عفونت در مفاصل و ایجاد بری انواع آرتروز شوند.
6. عوامل مرتبط به محیط کار: برخی از مشاغل مستلزم انجام حرکتهای تکراری و یا بلند کردن اجسام سنگین میباشند. انجام حرکتهای تکراری و یا بلند کردن اجسام سنگین میتوانند منجر به افزایش فشار و یا آسیب به مفاصل و در نتیجه بروز آرتروز شوند.
علائم و نشانههای آرتروز
شایعترین و اصلیترین نشانهها و علایم آرتروز به قرار زیر هستند:
1. داشتن حس درد و خشکی پس از فعالیت طولانی و یا استفاده زیاد از بدن
2. تکان خوردن و حرکت سخت آن مفصل
3. وجود داشتن دردی که پس از انجام فعالیت بدتر و شدیدتر شود.
4. تورم در آن مفصل
5. ایجاد صداهای ناهنجار در آن مفصل
6. قرمز شدن
7. حساسیت به لمس کردن
8. سفت شدن مفصل
صدمات مفصلی
درگیری مفصل مراحل گوناگونی دارد که بر حسب شدت درمانهای مختلفی برای این بیماری انجام میگردد. در استئو آرترید درجه I تغییرات مختصری در سطح مفصل رخ میدهد و با مراقبتهای اولیه قابل کنترل است و در استئوآرترید درجه iv تخریب مفصلی غضروف مفصلی رخ داده و شکل طبیعی مفصل تغییر کرده و نیاز به جراحی ممکن است باشد.
چه اقداماتی جهت پیشگیری از بروز آرتروز مفید است؟
مهمترین عاملی که میتواند در این زمینه تحت کننده باشد کنترل وزن است. از علل قابل کنترل دیگر استفاده بهینه از مفاصل به خصوص مفصل زانو در انواع فعالیتها میباشد انجام مرتب نرمشها و ورزشها میتواند در این امر تحت کننده باشد.
مصرف برخی مواد غذایی مانند کله پاچه و یا پای مرغ که در باور عمومی به عنوان عامل بر طرف کننده آرتروز میباشد هیچگونه کمکی به پیشگیری یا درمان این بیماری نخواهد کرد.
تفاوت آرتروز و روماتیسم مفصلی
آرتروز و روماتیسم مفصلی علائم یکسانی دارند اما شرایط بسیار متفاوتی دارند. آرتروز یک بیماری تحلیلبرنده است، به این معنی که با گذشت زمان شدت آن افزایش مییابد. از طرف دیگر، روماتیسم مفصلی یک اختلال خودایمنی است.
افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دارای سیستم ایمنی هستند که به اشتباه پوشش نرم اطراف مفاصل را تهدیدی برای بدن میدانند و باعث حمله بدن به آن قسمت میشوند. این پوشش نرم که شامل مایع سینوویال است، سینوویوم نامیده میشود. هنگامی که سیستم ایمنی بدن حمله خود را آغاز میکند، تجمع مایعات در مفصل ایجاد میشود و باعث سفتی، درد، تورم و التهاب میشود.
چه روشهای درمانی جهت آرتروز توصیه میشود؟
در مرحله اول انجام فعالیتهای ورزشی در بیماران دچار آرتروز به خصوص آرتروز زانو توصیه میشود. تقویت عضلات اطراف مفصل باعث کاهش فشار مستقیم بر مفصل شده و مفاصل را مانند داربستی قوی حمایت میکنند.
استفاده از داروها تحت نظر پزشک جهت کنترل درد و التهاب مفاصل نیز در کنترل این بیماری موثر میباشد.
در دسته دیگری از بیماران استفاده از سلولهای بنیادی در کنترل و درمان این بیماری کاربرد بسیاری دارد این روش باعث کمک به بازسازی قسمتهایی از مفصل تخریب شده میگردد و از پیشرفت بیماری جلوگیری مینماید. در این روش میتوان از بافتهای چربی بیمار یا ترکیبات سنتتیک آزمایشگاهی استفاده نمود و به بیماران در کنترل درد کمک کرد.
تزریق هیالورنیک اسید نیز روش دیگری است که از ترکیبات مشابه مفصل جهت کنترل آرتروز زانو استفاده میشود.
در برخی بیماران شدت آرتروز در حدی است که روش ذکر شده کمک کننده نیست و نیاز است که بیماران تحت عمل جراحی تعویض مفصل در نواحی مانند زانو قرار گیرند البته انجام این جراحی شرایط سنی و آمادگیهای قبل از عمل خاص خود را دارد.
برخی بیماران علی رغم نیاز به جراحی بعلت داشتن بیماریهای زمینهای شدید و جدی مانند مشکلات قلبی ریوی و یا مغزی امکان جراحی برای ایشان مهیا نیست. این دسته از بیماران میتوانند تحت درمان رادیوفرکوئنسی مفاصل زانو یا شانه قرار گیرند که با این روش کنترل درد مناسبی جهت ایشان صورت میپذیرد.
متاسفانه تا کنون درمان قطعی جهت آرتروز پیشنهاد نشده است لیکن با استفاده از روشهای فوق میتوان بیماران را به فعالیتهای معمول خود تا حدود زیادی باز گرداند و طبیعتاً رعایت نکات ذکر شده جهت جلو گیری از شروع و یا پیشرفت بیماری توسط بیمار بسیار در روند درمان بیماران کمک کننده است.
قابل ذکر است انجام روشهای درمانی آرتروز نیاز به تخصص، تجربه و امکانات کامل است و در صورت نبود تخصص یا تجهیزات کافی ممکن است وضعیت بیمار بدتر از قبل شود و مشکلات او را بیشتر کند.
در همین راستا دکتر سیامک مرادی یکی از حاذقترین متخصصان درد در کشور را به شما معرفی میکنیم که با مهارت، تجربه و تخصص و همچنین بهرهگیری از تجهیزات و امکانات لازم جهت انجام اینگونه جراحیها در این زمینه به بیماران خدمت رسانی مینماید.
شما میتوانید جهت مشاوره و یا گرفتن وقت ملاقات جهت دردهای مفاصل خود از طریق آدرس و شمارههای زیر با دکتر سیامک مرادی فوق تخصص درد تماس بگیرید.
شماره: 88882424-021
همراه: 09339510017
آدرس: تهران، نرسیده به میرداماد، خیابان قبادیان غربی، پلاک 9، طبقه اول
** این محتوا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و توسط سفارش دهنده آن تهیه و تنظیم شده است